Podstawę prawna dokonania zamiany lokali stanowi art. 48b ustawy o zakwaterowaniu (…).
a) gdy o zamianę lokalu ubiega się żołnierz zawodowy:
Na wniosek żołnierza zawodowego dyrektor oddziału regionalnego właściwy dla garnizonu, w którym żołnierz zawodowy jest wyznaczony na stanowisko służbowe, może dokonać zamiany lokalu mieszkalnego dotychczas zajmowanego przez żołnierza zawodowego na inny lokal mieszkalny w tym garnizonie lub w miejscowości pobliskiej lub innej miejscowości niezasiedlony, albo zajmowany przez innego żołnierza zawodowego lub osobę inną niż żołnierz zawodowy.
b) gdy o zamianę lokalu ubiega się osoba inna niż żołnierz zawodowy:
Dyrektor oddziału regionalnego właściwy ze względu na miejsce położenia lokalu mieszkalnego zajmowanego przez osobę inną niż żołnierz zawodowy może, na wniosek tej osoby, dokonać zamiany tego lokalu mieszkalnego na inny lokal mieszkalny, niezasiedlony albo zajmowany przez żołnierza zawodowego albo osobę inną niż żołnierz zawodowy.
Do żołnierza zawodowego przepis art. 24 ust. 1 ustawy o zakwaterowaniu (…) stosuje się odpowiednio, co oznacza wydanie na rzecz tego żołnierza decyzji o przydziale lokalu (stanowiącego przedmiot zamiany), na czas pełnienia służby w danej miejscowości.
Z osobą inną niż żołnierz zawodowy zawiera się umowę najmu lokalu mieszkalnego na czas, na jaki obowiązywał tytuł prawny do dotychczas zajmowanego lokalu mieszkalnego.
Koszty zamiany lokalu mieszkalnego ponoszą żołnierz zawodowy lub osoba inna niż żołnierz zawodowy.
Zamiany lokalu mieszkalnego nie dokonuje się, jeżeli o zamianę ubiega się osoba, która na podstawie art. 29b lub art. 41 ustawy o zakwaterowaniu (…) jest obowiązana do opróżnienia lokalu mieszkalnego.