1 stycznia 2019 roku prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe zostało przekształcone w prawo własności. By stać się właścicielem gruntu należącego do AMW jako reprezentanta Skarbu Państwa nie będzie wymagane złożenie wniosku. Zaświadczenie, które potwierdza przekształcenie, wydawał będzie z urzędu - w zależności od lokalizacji - dyrektor oddziału regionalnego AMW. Ma na to 12 miesięcy licząc od 1 stycznia 2019 roku. Każdy, kto zdecyduje się na jednorazową wpłatę, będzie mógł skorzystać z 60% bonifikaty. Jeśli nie zrobi tego w roku, w którym nastąpiło przekształcenie, bonifikata będzie zmniejszana o 10% w każdym roku – aż do 10% w szóstym roku.
Przekształcenie następuje z mocy prawa, tj. na podstawie postanowień ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w ustawie i w zakresie w niej określonym. Dla dokonania przekształcenia nie jest wymagane złożenie wniosku bądź podjęcie innych czynności przez właścicieli lokali. Samo przekształcenie nie podlega również zaskarżeniu.
Na mocy postanowień ustawy dyrektor właściwego Oddziału Regionalnego AMW wyda z urzędu, w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia (tj. od 1 stycznia 2019 r.), zaświadczenie potwierdzająceprzekształcenie, które zostanie przesłane do dotychczasowego użytkownika wieczystego oraz do Sądu Wieczystoksięgowego w celu dokonania wpisu prawa własności. Zaświadczenie z urzędu wydawane jest nieodpłatnie.
Osoby zainteresowane wcześniejszym uzyskaniem zaświadczenia mogą złożyć wniosek o jego wydanie do dyrektora właściwego Oddziału Regionalnego AMW. Wniosek, zgodnie z przepisami ustawy, realizowany jest w terminie 4 miesięcy od daty złożenia. Wniosek podlega opłacie skarbowej w wysokości 50 zł. Organem podatkowym w sprawach opłaty skarbowej jest wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy dla siedziby Oddziału Regionalnego AMW. Opłaty skarbowej należy dokonać na rachunek bankowy urzędu gminy.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 6 ustawy, z tytułu przekształcenia, nowy właściciel gruntu ponosi, na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu, opłatę przekształceniową, zwaną dalej „opłatą”. Opłata jest wnoszona przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia. Opłata jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia.
Opłatę należy wnosić w terminie do 31 marca każdego roku (za wyjątkiem opłaty za rok 2019 r., którą należy wnieść w terminie do 29 lutego 2020 r.), bez uprzedniego wezwania, na rachunek, który zostanie wskazany przez AMW w zaświadczeniu.
Zgodnie z art. 7 ust. 7 ustawy, w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłat (tj. w każdym czasie po 31 grudnia 2018 r.), właściciel gruntu (lokalu, z którego własnością związany jest udział w gruncie) może zgłosić zamiar wniesienia opłaty jednorazowej, w kwocie pozostającej do spłaty.
Zgłoszenie zamiaru wniesienia opłaty jednorazowej należy złożyć do dyrektora właściwego Oddziału Regionalnego Agencji Mienia Wojskowego.
Wysokość takiej opłaty stanowi iloczyn wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym zgłoszono zamiar wniesienia opłaty jednorazowej oraz liczby lat pozostałych do upływu okresu 20 lat.
Informacji o wysokości opłaty jednorazowej, na piśmie, udziela się w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia.
Zgodnie z art. 9 ust. 3 w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej za przekształcenie gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, osobom fizycznym będącym właścicielami lokali mieszkalnych przysługuje bonifikata od tej opłaty, w wysokości od 60%, w roku w którym nastąpiło przekształcenie, do 10% w szóstym roku po przekształceniu – bonifikata ulega zmniejszeniu o 10% w każdym roku.
Aby w prosty sposób wyjaśnić podstawowe zagadnienia związane z wejściem w życie ustawy, przygotowany został „Poradnik beneficjenta ustawy”. Znajdują się w nim wszystkie niezbędne informacje i odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania.
Szczegółowo kwestie związane z przekształceniem reguluje ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2018 r. poz. 1716).